Terug naar overzicht
29 mrt 2011

Trek tijdig aan de alarmbel

Indien een vennootschap geconfronteerd wordt met financiële moeilijkheden, gaat dit in vele gepaard met een aantasting van het eigen vermogen van de vennootschap. Indien het nettoactief (dit is het eigen vermogen) op een gegeven moment tot de helft (of een vierde) van het maatschappelijk kapitaal is gedaald, is actie vanwege het bestuur vereist en moet het bestuur de zogenaamde “alarmbelprocedure” (artikel 633 W. Venn. voor de NV en artikel 332 W. Venn. voor de BVBA) toepassen. Dit houdt in dat het bestuur een algemene vergadering dient bijeen te roepen waarop de ontbinding van de vennootschap uitdrukkelijk op de agenda staat. Deze algemene vergadering dient gehouden te worden binnen de twee maanden nadat het verlies is vastgesteld of, niet ongebruikelijk in dergelijke omstandigheden, had moeten vastgesteld zijn. Bovendien dient het bestuur een bijzonder verslag te voorzien waarin het stelling inneemt omtrent de mogelijke ontbinding van de vennootschap en de eventuele herstelmaatregelen uiteenzet.
Laat het bestuur na de algemene vergadering tijdig bijeen te roepen of een bijzonder verslag te voorzien, maakt dit onmiskenbaar een bestuursfout in hun hoofde uit. Artikel 633 W. Venn. gaat nog een stap verder en houdt een wettelijk vermoeden in dat de door derden geleden schade geacht wordt voort te vloeien uit het nalaten van de bestuurders. Die schade kan het verlies van een vordering zijn, zo deze ontstaan is nadat de algemene vergadering over de ontbinding had moeten oordelen. Het vermoeden is weerlegbaar, doch in de praktijk blijkt dit geen sinecure.
Bestuurders werpen vaak tegen dat zij van deze verplichting geen kennis hadden en voor de opmaak van de jaarrekening en de (jaar-)verslaggeving dan ook blindelings vertrouwden op de boekhouder. Het hof van beroep te Bergen heeft van dergelijke argumentatie recentelijk brandhout gemaakt en heeft de bestuurders aansprakelijk gesteld (Bergen, 22 maart 2010, JLMB 2011, p. 178).
Wel is het zo, en dit werd ook bevestigd door het hof van beroep te Gent, dat artikel 633 W. Venn. enkel het formeel aspect van de alarmbelprocedure sanctioneert (meer bepaald werd de algemene vergadering tijdig bijeengeroepen en ligt een bijzonder verslag voor). De opportuniteit van de voorgestelde maatregelen wordt door het bewuste artikel niet geviseerd (Gent 17 maart 2008, RW 2010-11, p. 878).